Świątynia Ramzesa II
Świątynia Ramzesa II
Przybytek znajduje się w odległości ok. 300 m od świątyni Setiego I, w zachodniej części wioski Beni Mansur. Jest mniejszy i bardzo zniszczony, ale w przeszłości należał do najpiękniejszych i najbogatszych budowli Ramzesa. Świątynię wzniesiono z wapienia, a do wnętrza wiodą wrota z różowego i czarnego granitu. Filary wykuto z piaskowca. Pierwszy pylon i dziedziniec są niemal całkowicie zniszczone. Odrzwia z różowego granitu wiodą na drugi dziedziniec z kolumnadą z filarów ozyriackich, gdzie posągi Ozyrysa-Ramzesa pozbawiono głów i ramion. Na północnej ścianie dziedzińca widać reliefy z procesją kapłanów i ofiarników z udekorowanym bykiem i gazelami oraz żołnierzy. Po zachodniej stronie, na końcu dziedzińca po prawej, jest portyk z dwiema kaplicami dedykowanymi Setiemu I i deifikowanym przodkom królewskim oraz dwie kaplice Enneady (dziewiątki bogów) i Ramzesa II, jak też Ozyrysa Chenty-Imentiu (po lewej). Kaplica przodków ma na północnej ścianie kolejną listę królów, której część (Druga Lista z Abydos) znajduje się w British Museum. Na północnej ścianie portyku Ramzes nakazał wyrzeźbić dziewięć nazw podbitych plemion azjatyckich.
Wrota z czarnego granitu (5 m) ozdobione niedawno odnowionymi scenami i inskrypcjami wiodą do pierwszej sali hypostylowej (Sali Pojawień) powstałej w okresie, gdy Ramzes był współregentem. Kartusze poprawiono później, wpisując pełną tytulaturę władcy. Dekoracja podobna jest do tej z dziedzińca i portyku, w niższych partiach zachowały się mocniejsze kolory.
Bogów Nilu przedstawiono w różnych barwach: czerwony to Nil wylewający, błękitny – w czasie zimy, a zielony -latem. Gdzie indziej faraon składa dary Ozyrysowi oraz wiedzie procesję, wprowadzając symbol Abydos do świątyni i koronując go. W zachodniej części sali hypostylowej znajduje się wejście na klatkę schodową na dach świątyni (12 stopni). Druga sala hypostylowa ma osiem filarów z piaskowca. Po każdej stronie pomieszczenia są po trzy kaplice. Północne dedykowano bogom Teb: Thotowi, Minowi i Ozyrysowi, a południowe uległy zniszczeniu, poza środkową dla Ozyrysa. Kaplice zachodnie poświęcono Amonowi-Re, Ozyrysowi i Horusowi. W ostatniej kaplicy na północnej ścianie zachował się kolorowy relief z boginią Hekat, Panią z Abydos, żabą z ludzką twarzą. Obok niej widać Anubisa, Pana Świętej Ziemi z głową ludzką zamiast szakala. Na tylnej ścianie hypostylu są trzy kaplice. Centralna to alabastrowe sanktuarium Ozyrysa, gdzie stoi odrestaurowana grupa z szarego granitu, zapewne przedstawiająca Ozyrysa, Izydę, Horusa, Setiego I i Ramzesa II. Sala ma podwójne ślepe wrota. Północne sanktuarium dedykowano prawdopodobnie Izydzie, a południowe – Horusowi. Po obu stronach sanktuariów (po północnej i południowej stronie) są pomieszczenia z pięknymi kolorowymi reliefami. Każde z nich ma po dziewięć dekorowanych nisz. Południowy pokój zdobi m.in. relief z Ramzesem oddającym cześć Ozyrysowi, którego ochrania skrzydlaty humanoidalny filar Dżed. Zewnętrzny mur zachował się jedynie w dolnych partiach. Na ścianach północnych i zachodnich widać bitwę pod Kadesz (fragmenty).