Klasztory w pobliżu Sauhadżu

Dwa klasztory w pobliżu Sauhadżu (Sohag) być może ustępują klasztorowi Muharraą wielkością i ilością pielgrzymów, ale kultywują najdawniejszą tradycję ich założycieli. Są związane ze św. Szenudą, wielkim kapłanem i reformatorem Kościoła koptyjskiego. Aby się tu dostać, najlepiej wynająć taksówkę.

Biały Klasztor

Nazwa Białego Klasztoru św. Szenudy Archimandryty (Dajr Amba Szenuda, Ad-Deir al-Abyad), oddalonego o 4,5 km od Sauhadżu, pochodzi od białych wapiennych murów przypominających pylony świątyni faraonów. Kompleks ufundował św. Pigol (Apa Pjol), wuj Szenudy.
Były tu kuchnie i domy dla mnichów. W średniowieczu nad wieżą strażniczą wzniesiono drugi kościół dedykowany Maryi Dziewicy. Kiedy funkcję opata sprawował św. Szenuda, klasztor był bogaty. Działał do połowy XI w., gdy Koptów obłożono wysokimi podatkami i doprowadzono do ruiny, a wiele zgromadzeń rozwiązano. W XI i XII w. mieszkali w nim mnisi z Armenii. W XIII w. podniósł się z upadku. Obiekt odrestaurowano częściowo za Muhammada Alego na początku XIX w, a na początku XX w. europejscy badacze rozpoczęli studia nad jego historią.
Z dawnego klasztoru pozostał jedynie kościół św. Szenudy, przed którym rozciąga się dziedziniec.
Ta budowla w stylu bazyliki z V w. ma sześć wejść. Kolumny dzielą wnętrze na trzy nawy. Wzniesiony w średniowieczu wewnętrzny mur z czerwonych cegieł otacza pierwotną część świątyni: chór i sanktuarium z trzema ogromnymi apsydami.
Na kopule centralnej widnieje malowidło przedstawiające Chrystusa Pantokratora i czterech ewangelistów. Na kopule północnej apsydy ukazano Zaśnięcie Dziewicy, a na południowej -Maryję z dwoma aniołami. Kościół wzniesiono z fragmentów starożytnych świątyń egipskich, a marmurowe i granitowe kolumny pochodzą z rzymskich budowli.
Kiedyś mieściła się tu największa koptyjska biblioteka Egiptu. Dziś większość zabytków przechowują różne muzea świata.

Czerwony Klasztor

Kolejny ważny dla egipskich Koptów przystanek w czasie pielgrzymki to Czerwony Klasztor (Deir Amba Bishoi, Dayr Amba, Bishay, Deir el-Ahmar), usytuowany w małej wiosce (ok. 6 km od Białego Klasztoru i prawie 13 km od Sauhadżu) w niepozornym zaułku przy cmentarzu. Zbudował go św. Biszoj (po koptyjsku Pszoi), złodziej, który się nawrócił. Wzniósł również dwa inne klasztory w Wadi Natrun.
Z wielkiego założenia, pochodzącego prawdopodobnie z V w., nie zostało prawie nic prócz kościoła. Jego nazwa pochodzi od czerwonych cegieł zewnętrznych ścian, używano jej także dla odróżnienia obiektu od Białego Klasztoru. W Żywocie św. Szenudy nazywa się Psoou. Dziś mieszka tu tylko kilku mnichów, ale kościół jest czynny.