Grób Ramzesa III (KV11)

Grób Ramzesa III (KV11)

Położony w sercu doliny grób należy do najwspanialszych, znanych od starożytności grobowców w dolinie (niedawno ukończono prace konserwatorskie). Zbadał go w 1768 r. James Bruce i nazwał Grobowcem Harfiarzy. Ramzes III (XII w. p.n.e.) był synem Setnachta i królowej Teje-Mereniset. Ten ostatni wielki król Egiptu w piątym i jedenastym roku swoich rządów walczył z Libijczykami. Część jeńców osiedlono w Środkowym Egipcie i Delcie. W ósmym roku panowania władca odparł najazd Ludów Morza. Odbył dwie zwycięskie kampanie do Azji, a w lądowej i morskiej bitwie w Delcie Wschodniej odparł atak i obronił swój kraj. Jeńcy zostali wcieleni do egipskiej armii, a część osiedlono w Azji, tworząc późniejsze państwo Filistynów.
Ramzes III wzniósł m.in. świątynię grobową z pałacem w Medinet Habu, budował także w Karnaku, Edfu, Buhen, Kom Ombo, Koptos, el-Kab.
Miejscem pochówku władcy miał być grób KV3, ale prace nad nim trzeba było przerwać z powodu zagrażającej katastrofy budowlanej. Pochowano go więc w grobowcu Setnachta, a KV3 posłużył jednemu z synów. Mumię znaleziono w skrytce DB320 w Ad-Dajr al-Bahri. Repertuar ikonograficzny odbiega nieco od ikonografii królewskiej. Po bokach pierwszego i drugiego korytarza głównego znajduje się 10 małych aneksów na wyposażenie grobowe.
W pierwszym widać sceny zabijania zwierząt, gotowania i pieczenia, po drugiej stronie – statki płynące rzeką (nomy egipskie). W drugim korytarzu aneksy zdobią sceny z Hapi błogosławiącym bogów ziarna i wężową boginią Nepret, mieszkającym w Zaświatach bydłem (bykiem z Meri i krową z Hesi), a także sceny bitewne. Dalej bóstwa składają dary i skarbiec faraona.
Ramzes jest właścicielem stad bydła, a ze statku nadzoruje pracę robotników na polach w Zaświatach (Pola Iaru).
W aneksie (z lewej) jest słynna scena z dwoma ślepymi harfiarzami.
Po drugiej stronic widać 12 wcieleń Ozyrysa (związek z gwiazdami dckanalnymi). Czwarty korytarz wznosi się lekko, a potem sale opadają do komory szybowej i sali kolumnowej z dodatkową komorą. Umieszczono tu sceny z czwartej i piątej godziny Księgi Amduat. Korytarz wiedzie do przedsionków i komory grobowej.
W sali z filarami ściany są ozdabione scenami z Księgi Bram. Po wschodniej stronie widać cztery rasy ludzi: Egipcjan, Azjatów, Murzynów i Libijczyków. Po zachodniej – sala otwiera się na aneks z przedstawieniami Ramzesa z piórem Maat przed Thotem i Horusem.
Na ścianach znajdują się sceny z Księgi Bram, a na odrzwiach widnieją Selkis i Neit. Tu zwykle kończy się część dla zwiedzających, ponieważ dalej zawaliła się część stropu.
Stromy korytarz (sceny zrowadzi do dwóch przedsionków (przedstawienia bóstw) i do komory grobowej z sarkofagiem Ramzesa III.
Na ścianach są sceny z Księgi Bram i Księgi Ziemi. Na filarach król stoi przed bogami. W komorze rozmieszczono cztery dodatkowe komory ze scenami z Księgi Boskiej Krowy. Za nią są dwa tylne pomieszczenia, a dalej dwie tylne komory na urny kanopskie ozdobione scenami z Księgi Bram. Drewnianą wewnętrzną trumnę Ramzesa III odnaleziono w królewskiej skrytce KV35 w Ad-Dajr al-Bahri.